[1988]Võ lâm ngũ bá | Huỳnh Văn Hào, Trần Ngọc Liên

Anh hùng xạ điêu đã được dựng lại rất nhiều lần dưới hình thức phim bộ, trên 3 lục địa thì thấy có các phiên bản 1976 (Bạch Bưu – Mễ Tuyết), 1983 2 (Huỳnh Nhật Hoa – Ông Mỹ Linh), 1988 (Huỳnh Văn Hào – Trần Ngọc Liên), 1994 (Trương Trí Lâm – Chu Ân), 2003 (Lý Á Bằng – Châu Tấn), 2008 (Hồ Ca – Lâm Y Thần). Từng cặp Quách Tĩnh – Hoàng Dung đều đạt những thành công nhất định và có số khán giả của riêng mình, họ đều cảm thụ nhân vật theo những cách rất riêng, ngoài ra còn kịch bản phim, ý đồ đạo diễn, cách tạo hình nên mỗi cặp vai diễn sẽ tạo nên sắc thái khác biệt cho đôi tình nhân này.

Về nội dung, đó là câu chuyện tình giữa một chàng trai khờ khạo 18 tuổi lần đầu tiên bước ra chốn giang hồ và một cô thiếu nữ tinh ranh, thông minh khác thường 16 tuổi. Có lẽ không cần phải nói gì về nội dung vì dầu các phiên bản phim khác nhau, tình tiết khác nhau nhưng rồi các cặp vai diễn cũng phải đạt tới cái thần của nhân vật là như thế, điều không thể thiếu là chất trẻ trung, trong sáng, cho dù họ có khờ khạo hay thông minh cũng vẫn là hai thanh thiếu niên 18-16 tuổi không hơn không kém.

Hacy xem bản 1988 sau khi xem bản 1982, 1994, 2003 (bàn 2008 chỉ xem thoáng qua nên không bình phẩm). Cảm giác đầu tiên khi cầm bản phim 1988 là vừa vui mừng vừa lo ngại. Mừng vì gom được vào bộ sưu tầm phim Hào ca của mình một phim đánh dấu tên tuổi của anh ngay từ bước khởi đầu, mà lo thì nhiều hơn vì biết phim toàn…cảnh giả, dàn dựng võ thuật sơ sài, nhất là dù Hào ca là thần tượng của Hacy, Trần Ngọc Liên là diễn viên mà Hacy rất mến phục nhưng cặp này năm đóng phim đã 26-28 tuổi, nghĩa là cách Quách Tĩnh – Hoàng Dung đến 10 tuổi, nên không biết họ còn có đủ nét thanh xuân trong sáng để vào vai cặp tình nhân bất hủ này không?

Nhưng khi Quách Tĩnh – Hào ca và Hoàng Dung – Ngọc Liên xuất hiện thì một cảm giác dễ chịu lan tỏa và mình đã không còn cảm giác lo ngại ban đầu. Đặc biệt là Hoàng Dung của Ngọc Liên, cô rất trẻ trung, ngây thơ khác hẳn vai Tiểu Long Nữ trầm buồn hay công chúa Lan Linh sắc sảo. Hoàng Dung của Trần Ngọc Liên thông minh, tinh nghịch nhưng có cái vẻ đáng yêu, e thẹn của cô bé dù sao cũng mới ra chốn giang hồ, lần đầu tiên biết yêu với đầy đủ rung động, dỗi hờn, sẵn sàng hy sinh tất cả để bảo vệ chàng khờ của mình. Và dù lanh lợi, hiểu biết nhiều nhưng cô không lấn lướt, ăn hiếp Quách Tĩnh – Hào ca, có lẽ đó là điều làm mình thích cô. Cách cô phẩy tay, hất mặt ra sau khi nói chuyện rất đáng yêu, cô tinh ranh, xấc xược với những kẻ ác nhưng đối với Quách Tĩnh là nỗi thẹn thùng, hạnh phúc , là sự lo lắng, quan tâm quên mình, và ta luôn thấy Hoàng Dung yêu Quách Tĩnh thật nhiều.

Hào ca vào vai Quách Tĩnh một cách tự nhiên, chân chất gần như không có kỹ xảo như sau này ta vẫn thấy ở Trình Thiết Y, Cung Phi Vân, nhưng chính sự chân chất hồn nhiên đó đúng là khí chất của Quách Tĩnh. Bên cạnh Hoàng Dung sắc sảo, anh không bị chìm khuất mà có nét thẳng thắn, cứng cỏi của riêng mình, như những lần anh quyết đi cứu Toàn Chân giáo, cứu các sư phụ, can đảm đối phó với Hoàng Dược Sư có võ công hơn mình một trời một vực với vẻ mặt cương trực, cố chấp mà vẫn ngây thơ, mặc cho Hoàng Dung chạy theo sau bảo vệ anh, chứ anh không vì cô mà quỵ lụy. Và sau đó thế nào cũng có những xen năn nỉ Hoàng Dung rất dễ thương của anh, làm cho cô không sao giận lâu được. Có lẽ dễ thương nhất là cảnh kén rễ trên đảo Đào Hoa, lúc Quách Tĩnh ngơ ngác cầm cái dùi trống vì chàng ta có biết âm luật gì đâu, nhưng sau đó mím răng mím lợi đánh trống riết không chịu thôi trông vừa ngố, vừa rất quyết tâm vì tình yêu đối với Hoàng Dung.

Theo cách tả trong truyện, thì những người xung quanh Hoàng Dung như Hoàng Dược Sư, Âu Dương Khắc không sao hiểu nổi tại sao Hoàng Dung lại dành tình cảm cho Quách Tĩnh, vì truyện tả là…thô kệch như “trâu nước”, khờ khạo không hề biết nói những lời hoa mỹ, võ công ban đầu lại tệ nữa, nhưng coi phiên bản 1988, thì thấy là Hoàng Dung không thể không yêu Quách Tĩnh vì anh quá đáng yêu, từ nét mặt, làn môi phụng phịu chết người, thêm cái lúm đồng tiền duyên dáng, lúc anh buồn rầu, nhớ thương Hoàng Dung thì ôi thôi nét mặt thẩn thờ, trong sáng của anh thiệt là cầm lòng không được. Phải nói Quách Tĩnh – Hào ca đẹp quá yêu cầu của vai diễn,(đúng ra thì Hacy tưởng tượng Quách Tĩnh phải giống như Lý Á Bằng!) nhưng phải cám ơn đạo diễn đã chọn Hào ca vì coi phim mà diễn viên quá đáng yêu như thế đâu có gì phải phàn nàn.

Hầu như các cảnh họ ở bên nhau đều rất trữ tình đặc biệt là những cảnh ôm nhau bộc lộ niềm hạnh phúc rạng ngời và trong sáng của cả hai người, đặc biệt là cảnh Quách Tĩnh mơ thấy Hoàng Dung khi anh và sư phụ Hồng Thất Công ở trên thuyền của Âu Dương Phong, cho ta thấy anh cần có cô, thương nhớ cô biết bao. Và cảnh trên núi tuyết băng giá, lúc họ lao vào vòng tay nhau thì niềm hạnh phúc của họ như ánh nắng làm tan hết cái lạnh ghê người vùng Tây Vực, khi họ đã bên nhau thì còn kẻ thù nào mà họ không đánh thắng, dù là Âu Dương Phong hay Hoàng Nhan Hồng Liệt?

Về nội dung phim, có lẽ Đài Loan đã mua lại kịch bản của TVB 1982 nên tình tiết gần giống nhau, giống cả lời thoại, chỉ có điều bản 1988 thêm phần Hoa Sơn luận kiếm ở đầu khá nặng nên khi được dịch sang tiếng Việt phim được mang tên Võ Lâm ngũ bá. Vì hai phim có tình tiết giống nhau nên Hacy nhớ lại cảm giác không thỏa mãn cách đây nhiều năm khi xem bản 1982, mà cảm giác đó không có khi xem bản 1988. Hacy bèn coi lại song song một số đoạn giống nhau giữa 2 bản và phát hiện, trong bản 1982, Hoàng Dung – Ông Mỹ Linh được lấy hình nhiều hơn hẳn Quách Tĩnh – Huỳnh Nhật Hoa, vì vậy khi xem luôn có cảm giác Hoàng Dung lấn át Quách Tĩnh, còn ở bản 1988, Hoàng Dung – Trần Ngọc Liên và Quách Tĩnh – Hào ca được lấy hình rất đều nhau, thành ra có thể thấy được nét mặt của người này lúc người kia diễn, tạo sự đồng đều hỗ trợ cho nhau, thí dụ như đoạn Hoàng Dung nói chuyện tranh vẽ với Lục trang chủ thì Quách Tĩnh…ngủ gục trông rất hài hước mà thể hiện rõ sự khác biệt giữa anh chàng võ biền ít học và cô bé giỏi giang biết đủ cầm kỳ thi họa, sự khác biệt này không ngăn họ đến với nhau. Thêm một điểm nữa là bản 1982 nhấn mạnh sự sắc sảo lanh lợi của Hoàng Dung mà không nhấn về tính trữ tình trong tình yêu của họ trái lại bản 1988 nhấn rõ điểm này, như đoạn Quách Tĩnh hiểu lầm Hoàng Dược Sư giết các vị sư phụ, anh đau lòng, tuyệt vọng vì nghĩ tình cảm của mình và Hoàng Dung không thể tiếp nối, nhưng vẫn hết sức lo lắng, che chở cho cô, khiến cho nhân vật mang đầy tính nhân văn. Tính trữ tình của phim đã lưu lại những hình ảnh duyên dáng tuyệt đẹp. Nói như vậy không phải để chê bản 1982, vì đây là bản ra đời trước, các diễn viên lúc ấy còn rất trẻ, mới tốt nghiệp khóa diễn xuất TVB, còn bản 1988 có rút kinh nghiệm bản TVB để tạo ra nét riêng của mình, và bản này lại rất tệ về cảnh trí và dàn dựng, tất cả sức sống của bộ phim là ở các diễn viên với diễn xuất chân thành của họ không chút hỗ trợ về kỹ xảo.

Cả 2 phiên bản phim đều có sức sống lâu bền đến ngày nay, ở Việt Nam vẫn tìm đủ 2 phiên bản phim, còn ở Trung Quốc vừa qua rao bán bộ 1988 với một giá rất đắt là 1.100 tệ tức khoảng 2.700.000đ Việt Nam trong khi giá các phim khác chỉ vài chục tệ một bộ.

Một điểm đặc biệt đáng nói ở 2 phiên bản phim này là đã được nêm gia vị khá nhiều, không giống nguyên bản truyện Kim Dung lắm, nhưng các diễn viên, đặc biệt là hai diễn viên chính phải ngẫu hứng tìm ra con đường đi về tinh thần Quách Tĩnh – Hoàng Dung nguyên bản trong cái kịch bản đã có quá nhiều đường bột ấy, và họ đều thành công theo cách riêng mình một cách sáng tạo, chân thành. Sự ngẫu hứng của họ làm mình thấy thích thú, và đặc biệt bản 1988 làm mình yêu cặp Quách Tĩnh – Hoàng Dung hơn nhiều lắm vì thấy họ yêu nhau là điều không thể khác, còn phải nói khi đọc truyện Hacy luôn thấy tức giùm cho Hoa Tranh.

2 bản về sau mà Hacy coi được thì phải công nhận 2 cặp Quách Tĩnh – Hoàng Dung đều đóng đạt vai, cảnh trí phù hợp, hùng vĩ, nhưng với khung truyện rất sát nguyên tác, cách diễn của diễn viên quá bài bản, gần như ta có thể đoán trước được phản ứng, cách diễn xuất của họ trong từng tình huống, ta có cảm giác cứ đến lúc ấy chắc chắn họ phải khóc, phải cười, không thể khác, và mất đi sự thú vị với sự tung tẩy đầy ngẫu hứng của hai phiên bản đầu.

Có thể Quách Tĩnh – Hoàng Dung của Hào ca – Trần Ngọc Liên không phải là cặp được đánh giá cao nhất nhưng dưới mắt Hacy, họ hồn nhiên nhất, họ vào vai cặp tình nhân trong sáng với kết thúc viên mãn này bằng khí chất riêng của chính mình, ít chú trọng kỹ xảo chính vì vậy có nét đáng yêu riêng, và có thể nói là cặp Quách Tĩnh – Hoàng Dung yêu nhau nhiều nhất trong các cặp mà Hacy có dịp được xem.